NIE TYLKO LIPSKA Podlaskie pisanki, znane w całej Polsce, zachwycają bogactwem wzorów i kunsztem wykonania. Najsłynniejsze są te z okolic Lipska, zdobione metodą batiku szpilkowego. W ich cieniu, zupełnie niesłusznie, pozostają od lat pisanki z okolic Mielnika czy Siemiatycz, równie piękne, różniące się od lipskich techniką wykonania, a co za tym idzie – motywami zdobniczymi. Na południu województwa podlaskiego króluje batik lejkowy.
Batik to najbardziej znana technika wykonywania pisanek. Polega na nakładaniu wosku na skorupkę jajka i farbowaniu. Na umytym i ugotowanym jajku (najlepiej wybrać jajko białe, o ładnym kształcie) rysuje się wzory roztopionym woskiem. Po ukończeniu woskowej kompozycji jajko należy włożyć do naczynia z barwnikiem, a po wysuszeniu – zetrzeć wosk.
Batik szpilkowy rozsławiły twórczynie z Lipska i ta właśnie technika jest popularna w północnej części województwa podlaskiego. Na południu – w okolicach Mielnika czy Siemiatycz – do zdobienia jaj woskiem używa się lejka.
To niewielkie narzędzie jest zrobione z cienkiej blaszki. Świetnie się do tego nadają przymocowane do patyczka skuwki od sznurowadeł. Lejek daje zupełnie inne możliwości wzornicze niż szpilka. Przy pomocy rurki napełnionej woskiem można narysować znacznie dłuższą linię i właśnie linie dzielące jajko na kilka symetrycznych pól, organizują całą kompozycję pisanki. Te najstarsze mają wewnątrz pól wzory geometryczne: grabki, wiatraczki, jodełki, a ich tło jest jednobarwne, w kolorach od żółtego po brąz. Farbowano je zwykle w wywarze z cebuli. W połowie ubiegłego wieku w sprzedaży pojawiły się barwniki chemiczne, co dało możliwość tworzenia pisanek wielobarwnych. Młodsze pisanki zdobione metodą batiku lejkowego charakteryzują się też większym bogactwem wzorów. Częściej pojawiają się na nich motywy roślinne.
Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej ma bogaty, liczący 1200 eksponatów zbiór pisanek, zarówno tych z północy, jak też z południa województwa. Część z nich można oglądać na wystawie „Sztuka Ludowa Podlasia” we dworze z Bobry Wielkiej.