ŻYCZENIA SPRZED LAT W czasach sprzed smsów oraz e-maili jedynym sposobem komunikacji na odległość był list lub mniej pojemna jeżeli chodzi o treść, ale niosąca równie wiele emocji kratka pocztowa. Kilkadziesiąt lat temu, przed świętami, ludzie wysyłali ich miliony. W Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej mamy bogaty zbiór starych pocztówek. Są wśród nich wielkanocne.
Historia pocztówki, zwanej na początku odkrytym listem czy kartą korespondencyjną, sięga drugiej połowy XIX wieku. Jako pierwsza wprowadziła ją do obiegu poczta austro-węgierska, ale pomysł takiej formy kontaktu bardzo szybko stał się popularny na całym świecie. Polskie słowo pocztówka wymyślił sam Henryk Sienkiewicz. Wygrał konkurs na nawę kartki pocztowej.
W bogatych zbiorach starych pocztówek Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej wiele jest kartek wielkanocnych. Najstarsze mają ponad sto lat. Przed wojną wydawcy przykładali dużą wagę do ich wartości artystycznej. Reprodukowali dzieła mistrzów malarstwa, jak choćby Juliusz Kossak, chętnie korzystali z usług artystów specjalizujących się w grafice i sztuce użytkowej. To na przykład pejzażysta i akwarelista Adam Setkowicz czy malarz i grafik Wacław Boratyński. Na przedwojennych pocztówkach można odnaleźć motywy sakralne i ludowe zwyczaje związane z Wielkanocą. Nierzadko elementem uzupełniającym symbole świąt Zmartwychwstania Pańskiego są treści patriotyczne. Wydawaniem pocztówek zajmowały się wówczas znane i renomowane wydawnictwa, jak krakowski Salon Malarzy Polskich czy „Polonia”.
W PRL-u prym wiodło w tej dziedzinie Biuro Wydawnicze Ruch. Do końca lat 60-tych XX wieku, podobnie jak w latach międzywojennych, powszechne było korzystanie z usług malarzy i grafików. Wśród twórców kart świątecznych z kolekcji Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej pojawiają się takie nazwiska jak Jadwiga Iwaszkiewicz, Maria Orłowska-Gabryś czy Danuta Kosztaluk-Skowrońska. Kartki z tego okresu przedstawiają dawne obrzędy i zwyczaje, jak śmigus dyngus, tradycyjne potrawy, jak baba wielkanocna, kurczaki, zające i baranki. Na większości z nich pojawia się też pisanka, jako najbardziej charakterystyczny symbol Wielkanocy.
Pocztówki świąteczne, zarówno te przedwojenne, jak i te z okresu PRR-u, są przeglądem wielu technik plastycznych od pasteli i akwareli po, drzeworyt. Czasem są to fotografie, czasem rysunki. Jeden element jest wspólny – napis „Wesołego Alleluja”lub „Wesołych Świąt” i oczywiście życzenia na odwrocie. Dziś większość z nas wysyła je smsem albo pocztą elektroniczną, ale warto pamiętać, że zwyczaj ten rozpowszechnił się właśnie dzięki pocztówkom.