Jest to typowe dla wschodniej Białostocczyzny założenie architektoniczne łączące pod jednym dachem część mieszkalną i gospodarczą. Zachowany układ wnętrz oraz wyposażenie odzwierciedlają realia czasów, w których powstało.
Chałupa ze Starej Grzybowszczyzny, lata 70-te XIX w.
1
2
3
Trójnóżek, gwar. trzynożek, XIX w.
Trójnóżek, gwar. trzynożek, XIX w.
Nr inw. BMW/E/2366 (Chorużowce). Trójnóżek służył jako podstawka do gotowania na otwartym palenisku pieca, dzięki niemu garnki nie stały bezpośrednio w ogniu. Zbudowany jest ze stalowej obręczy oraz przymocowanych do niej nóg.
Widły do garnków, I poł. XX w.
Widły do garnków, I poł. XX w.
Nr inw. BMW/E/2531 (Ostrów Południowy). Widły służyły dawniej do wyjmowania z pieca gorących garnków. Składają się z metalowych, półkoliście rozwidlonych ramion oraz drewnianego trzonka. Do II wojny światowej były częścią wyposażenia wszystkich wiejskich domów.
Łopata do pieca chlebowego, II poł. XIX w. – 1960 r.
Łopata do pieca chlebowego, II poł. XIX w. – 1960 r.
Nr inw. BMW/E/615 (Bacieczki). Służyła do wkładania chleba do pieca i wyjmowania go. Była przedmiotem używanym powszechnie w wiejskich gospodarstwach domowych aż do lat sześćdziesiątych XX w.
Część mieszkalna
Część mieszkalna chałupy to izba częściowo podzielona piecem grzewczo – chlebowym na przestrzeń, w której toczyło się życie codzienne oraz mniejszą, bezpośrednio za piecami, pełniącą rolę sypialni. Izbę zamieszkiwała zazwyczaj wielopokoleniowa, wielodzietna rodzina, dlatego ważne było odpowiednie wykorzystanie przestrzeni. Wyposażenie izby jest proste.
Film "Regionalizmy w budownictwie"
Ciekawostki
Chałupę zamieszkiwała dwu-, a często trzypokoleniowa rodzina, licząca nierzadko osiem, albo więcej osób.
W ciągu dnia ławy służyły do siedzenia i spożywania posiłków, w nocy - do spania.
Do końca XIX w. domy stawiano bez użycia gwoździ.
W skład każdej zagrody wiejskiej wchodziły: chałupa, stodoła, spichlerz, czasem również budynek inwentarski.
Na wschodnich terenach Polski budowano domy, w których pod jednym dachem znajdowały się pomieszczenia mieszkalne i część gospodarcza. W części gospodarczej przechowywano sprzęty gospodarstwa domowego, trzymano zwierzęta.
W ciągu dnia ławy służyły do siedzenia i spożywania posiłków, w nocy - do spania.
Do końca XIX w. domy stawiano bez użycia gwoździ.
W skład każdej zagrody wiejskiej wchodziły: chałupa, stodoła, spichlerz, czasem również budynek inwentarski.
Na wschodnich terenach Polski budowano domy, w których pod jednym dachem znajdowały się pomieszczenia mieszkalne i część gospodarcza. W części gospodarczej przechowywano sprzęty gospodarstwa domowego, trzymano zwierzęta.
