Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej zaprasza na lekcje muzealne i warsztaty o tematyce związanej z dawnym gospodarstwem wiejskim, z pracami domowymi, rzemiosłem, tradycyjną sztuką, ze zwyczajami i obrzędowością ludową.
więcejPrzed zamówieniem lekcji warto zapoznać się z ofertą. Istnieje możliwość zamówienia lekcji muzealnej lub warsztatów spoza oferty. Temat i koszty ustalane są indywidualnie.
Lekcje muzealne prowadzone są w dni powszednie w godzinach 9:00–14:00.
Lekcje muzealne przeprowadzane są wyłącznie na podstawie wcześniejszego zamówienia telefonicznego lub e-mailowego, potwierdzonego przez pracownika Działu Edukacji.
Rezerwacje lekcji przyjmowane są telefonicznie i e-mailowo w Dziale Edukacji od poniedziałku do piątku w godz. 7.30.00–15.30, z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. W przypadku braku wolnych miejsc, Muzeum zastrzega sobie możliwość nieprzyjęcia zamówienia. Rezerwacje – e-mail: edukacja@pmkl.pl
Jeśli nie mogą Państwo uczestniczyć w zamówionej wcześniej lekcji muzealnej, prosimy
o niezwłoczne telefoniczne powiadomienie o tym Działu Edukacji.
Lekcje muzealne odbywają się we wnętrzach zabytkowych chałup wiejskich, w salach edukacyjnych oraz na terenach zielonych Muzeum.
Po zakończonej lekcji muzealnej istnieje możliwość pozostania na terenie Muzeum
i organizacji pikniku dla uczestników.
Pracownik Działu Edukacji czeka na grupy, które zamówiły lekcje muzealne o wyznaczonej godzinie obok kasy przy wejściu do Muzeum.
Prosimy o przestrzeganie punktualności. Zajęcia z grupą spóźnioną ponad 15 min mogą być skrócone lub odwołane.
Nauczyciele i opiekunowie są odpowiedzialni za zachowanie swoich podopiecznych w czasie wizyty w Muzeum, a co za tym idzie, są zobowiązani do obecności na lekcji muzealnej.
W czasie wizyty w Muzeum można fotografować eksponaty, nie wolno jednak używać lampy błyskowej i statywu.
Podczas zajęć odbywających się na terenie Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej obowiązuje Regulamin zwiedzania PMKL.
Udział w warsztatach, spotkaniach i innych formach działalności Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej jest jednoczesną zgodą na użycie wizerunku do dokumentacji i publikacji na stronie internetowej Muzeum, portalach społecznościowych oraz w wydawnictwach. Jeśli ktoś nie wyraża zgody prosimy o kontakt.
Od ziarenka do bochenka
Uczestnicy podczas zajęć poznają cały proces tradycyjnego wypieku chleba, od siewu zboża, po wyjmowanie z pieca pachnącego bochenka. Dowiedzą się, jak pozyskiwało się ziarno, a następnie mąkę oraz jakich narzędzi i sprzętów używano do uprawy i obróbki zboża, a jakich do przygotowania ciasta na chleb. Posłuchają też opowieści o przesądach i wierzeniach związanych z chlebem.
Część warsztatową przygotowaliśmy w dwóch wariantach:
- Uczestnicy dowiedzą się co to są podpłomyki, samodzielnie wyrobią je z ciasta i wypieką na piecu opalanym drewnem.
Koszt: 8 zł/osoba
- Warsztat będzie opierał się na pracy z zeszytem edukacyjnym, który zawiera dużo zagadek i zadań do rozwiązania. Uczestnicy obejrzą również pokaz wypieku podpłomyków.
Koszt: 17.80 zł/osoba (Zeszyt edukacyjny pt. „Od ziarenka do bochenka” dzieci zabierają do domu.)
Miejsce: ekspozycja „Sochy, sierpy, stępy…, czyli o niegdysiejszym gospodarstwie”, izba w chałupie z Pieczysk
Czas trwania: około 60 min.
Tkackie inspiracje
Podczas zajęć uczestnicy zdobędą podstawową wiedzę z zakresu tkactwa, poznają różnego rodzaju tkaniny ludowe i urządzenia, na których się je wykonywało. Zadaniem do wykonania w części warsztatowej będzie samodzielne wytkanie tkaniny, na specjalnie przygotowanych ramkach tkackich. Wykonane własnoręcznie prace uczestnicy zabiorą do domów i będą one służyły jako bransoletka, zakładka do książki czy podstawka pod kubek.
Koszt: 8 zł/osoba, z zeszytem – 17 zł/osoba
Miejsce: ekspozycja „Sztuka Ludowa Podlasia”, sala edukacyjna w szkole z Kalinowa-Solek
Czas trwania: około 90 min.
Mieszkać piękniej
Podczas zajęć uczestnicy poznają tradycje dekorowania budynków mieszkalnych drewnianymi detalami zdobniczymi stosowanymi na podlaskiej wsi w XIX i XX wieku. Dowiedzą się, jak dawniej wyglądał warsztat wiejskiego cieśli, zobaczą jakimi narzędziami posługiwał się rzemieślnik, poznają nazwy elementów, którymi zdobił budynki, takie jak: okiennice, naroża, wiatrownice czy pazdury. Zajęcia zakończą się wspólnym dekorowaniem miniatury drewnianego budynku z ażurowo wyciętymi elementami zdobniczymi.
Uczestnicy udekorują elementami zdobniczymi chałupę wydrukowaną na kartce papieru, następnie pokolorują ją i zabiorą do domu.
Koszt: 8 zł/osoba
Miejsce: ekspozycja „Zdobnictwo drewnianych domów na Podlasiu”, sala edukacyjna w szkole z Kalinowa-Solek
Czas trwania: około 60 min.
Nie święci garnki lepią
Uczestnicy podczas zajęć poznają tajniki pracy garncarza. Wysłuchają, jak pozyskać, przerobić i przygotować glinę do wyrobu naczyń ceramicznych. Poznają etapy toczenia na kole garncarskim oraz proces suszenia i wypału przedmiotów z gliny. Zobaczą tradycyjne formy naczyń ceramicznych oraz inne przedmioty, wykonywane przez garncarzy w naszym regionie.
Część warsztatową przygotowaliśmy w trzech wariantach:
- Ceramiczne obrazki – uczestnicy, wykorzystując wałek, glinę, liście i tkaninę, wykonają zdobione podkładki lub płaskorzeźby.
- Wałeczkowe naczynia – uczestnicy spróbują swoich sił w lepieniu naczyń z wałków lub sznurów z gliny.
- Gipsowe formy – uczestnicy przy użyciu gipsowych form będą mogli zrobić figurkę ptaszka lub przydrożnej kapliczki.
Koszt: 8 zł/osoba
Miejsce: ekspozycja „O pożytkach z gliny płynących”, maneż z Tyborów Uszyńskich
Czas: około 60 min.
Kto ma pszczoły, ten ma miód
Lekcja przybliża dawne bartnictwo i pszczelarstwo. Uczestnicy dowiadują się, na czym polegała dawniej hodowla pszczół i jak ona wygląda dziś. Poznają narzędzia pszczelarskie oraz metody pozyskiwania miodu, wosku i pyłku. Część warsztatowa obejmuje pokaz tradycyjnego lania świec ze stopionego wosku oraz samodzielne wykonanie świeczki z węzy, którą uczestnicy zabierają do domu.
Koszt: 10 zł/osoba
Miejsce: ekspozycja „Pszczelarstwo w gospodarstwie wiejskim na Podlasiu”, izba w chałupie lub zagroda przy chałupie z Pieczysk
Czas trwania: około 60 min.
W dawnej szkole
Podczas zajęć uczestnicy przenoszą się w przeszłość, w czasy, kiedy lekcje rozpoczynał dźwięk ręcznego dzwonka. Oglądając wystawę prezentującą szkołę z lat 50. i 60. XX w., uczniowie poznają dawne przybory szkolne, takie jak: tabliczka z rysikiem, gęsie pióro, stalówka, kałamarz czy liczydła. W części warsztatowej próbują swoich sił w sztuce kaligrafii posługując się gęsim piórem, stalówką i patykiem.
Koszt: 8 zł/osoba
Miejsce: ekspozycja: Wiejska szkoła w czasach PRL–u, sala edukacyjna w szkole z Kalinowa–Solek
Czas trwania: około 60 min.
Wiejski świat dziecięcych lat
Zajęcia są podróżą w świat wiejskiego dziecka sprzed kilkudziesięciu lat. Uczestnicy poznają codzienność dzieci na dawnej wsi, m.in. obowiązki, warunki życia i nauki oraz przedmioty codziennego użytku. Aktywna forma zabaw ruchowych ze śpiewem, w których dzieci wezmą udział podczas zajęć na świeżym powietrzu, rozwinie w nich umiejętność koordynacji ruchowej, zdolności poznawcze oraz przyczynią się do integracji grupowej.
Część warsztatową przygotowaliśmy w dwóch wariantach:
- Dzieci tworzą zabawki – latawiec lub wiatraczek i zabierają je do domu.
Koszt: 4 zł/osoba
Czas trwania: około 90 min.
- Dzieci dostają muzealne malowanki do pokolorowania, swoje prace zabierają do domu.
Koszt: 8 zł/osoba
Czas trwania: około 60 min.
Miejsce: ekspozycja „Dziecięce troski i beztroski. Dziecko w społeczności wiejskiej Podlasia XIX/XX w.”, zagroda przy chałupie z Dąbrowy–Moczydeł, sala edukacyjna w Szkole z Kalinowa-Solek
Nasze ptaki drapieżne i sowy, czyli sokolnictwo bliżej nas
Lekcja jest niepowtarzalną okazją do podziwiania lotów ptaków drapieżnych na otwartej przestrzeni. W trakcie zajęć uczestnicy dowiadują się, czym jest sokolnictwo oraz poznają wiele ciekawostek związanych z życiem skrzydlatych drapieżników i sów.
Uzupełnieniem lekcji jest wystawa plenerowa „Nasze ptaki drapieżne i sowy” znajdująca się obok budynku gajówki z Krusznika.
Dodatkowo można nabyć zeszyt edukacyjny „Nasze ptaki drapieżne i sowy” aby pogłębić wiedzę. Publikacja jest dostępna w kasie Muzeum.
Koszt: 10 zł/os.
Miejsce: teren zielony Ośrodka Edukacji Ekologicznej Sokolarnia
Czas trwania: około 60 min.
Uwaga! W przypadku nieodpowiedniej pogody istnieje możliwość odwołania lekcji przez Ośrodek Edukacji Ekologicznej Sokolarnia.
W każdą sobotę o godzinie 10.00 prowadzona jest również lekcja dla odbiorców indywidualnych (min. 5 osób). Obowiązują zapisy, tel.: 730 243 600.
Zioła w wiejskiej chacie
Zajęcia rozpoczynają się w ogródku ziołowym, gdzie uczestnicy zapoznają się z historią uprawy ziół, ich suszenia i przechowywania. Uczą się je rozpoznawać, używając zmysłów smaku, węchu i dotyku. Następnie, w kuchni zabytkowej chałupy z Pieczysk, dowiadują się, które z ziół były wykorzystywane w medycynie ludowej, a które znalazły zastosowanie w kuchni. Poznają też przepisy na ziołowe herbaty i lemoniady.
Część warsztatową przygotowaliśmy w dwóch wariantach:
- Uczestnicy samodzielnie ucierają pieprz ziołowy, który później zabierają ze sobą do domu. Wspólne rozwiązują krzyżówkę sprawdzającą wiedzę.
- Uczestnicy samodzielnie robią sól ziołową, którą zabierają do domu oraz biorą udział we wspólnej grze „Ziołowy Piotruś”.
Koszt: 10 zł/osoba
Miejsce: ogródek ziołowy przy zagrodzie z Dąbrowy-Moczydeł, izba w chałupie z Pieczysk
Czas: około 90 min.
Los człowieka nicią zapisany, czyli ręcznik obrzędowy i codzienny
Zajęcia przybliżają uczestnikom, czym jest ręcznik ludowy, do czego dawniej służył. Dzieci poznają zwyczaje i wierzenia z nim związane. Następnie zapoznają się ze sposobami zdobienia ręczników, przede wszystkim z haftem. W kolejnej części lekcji uczestnicy odkrywają symbolikę wzorów znajdujących się na tkaninach i dowiadują się, dlaczego stanowiły one ważny element życia mieszkańców podlaskiej wsi.
W części warsztatowej każdy z uczestników wykonuje magnes z wzorem zaczerpniętym z dawnych ręczników ludowych.
Koszt: 8 zł/os.
Czas trwania: około 90 min.
Miejsce: ekspozycja: „Wnętrze chałupy ze Starej Grzybowszczyzny”, ekspozycja: „Sztuka Ludowa Podlasia”, sala edukacyjna w szkole z Kalinowa–Solek
Palmy, palemki, wierzbowe cudeńka
(lekcja realizowana w okresie marzec – kwiecień 2022 r.)
Uczestnicy dowiadują się, jak dawniej wyglądały palmy wielkanocne na Podlasiu, poznają związane z nimi obrzędy i symbolikę. Słuchają opowieści o tym, jakie znaczenie przypisywano gałązkom wierzby w obrzędowości wielkanocnej i dorocznej.
W części warsztatowej uczestnicy przy użyciu gałązek, kwiatów z bibuły i bukszpanu wykonują własne palmy wielkanocne.
Koszt: 15 zł/osoba
Miejsce: sala edukacyjna w szkole z Kalinowa-Solek
Czas trwania: około 60 min.
Pisanki – jajka woskiem malowane
(lekcja realizowana w okresie marzec – kwiecień 2022 r.)
Uczestnicy, zwiedzając wystawę „Sztuka Ludowa Podlasia”, oglądają bogaty zbiór pisanek. Poznają symbolikę jajka w obrzędowości wielkanocnej, dowiadują się, jakie są charakterystyczne dla Podlasia techniki zdobienia jaj, motywy zdobnicze oraz narzędzia do ich wykonywania.
W części warsztatowej uczestnicy samodzielnie wykonują pisanki metodą batiku szpilkowego i poznają tradycyjne zabawy wielkanocne.
Koszt: 15 zł/osoba
Miejsce: ekspozycja „Sztuka Ludowa Podlasia”, sala edukacyjna w szkole z Kalinowa-Solek
Czas trwania: około 60 min.
Ozdoby choinkowe
(lekcja realizowana w grudniu 2022 r.)
Zwiedzając wiejską chałupę z początku XX wieku, uczestnicy dowiadują się, jak dawniej przygotowywano się do świąt Bożego Narodzenia, między innymi: jak dekorowano izby, jakie potrawy znajdowały się na wigilijnym stole, jakie wierzenia towarzyszyły świętom. Dzieci poznają symbolikę ozdób wykonywaniach z papieru, słomy i bibuły, którymi ubierano kiedyś choinkę i cały dom.
W części warsztatowej uczestnicy wykonują tradycyjne ozdoby choinkowe z papieru.
Koszt: 15 zł/osoba
Miejsce: ekspozycja „Wnętrza chałupy z Tymianek-Buci”, sala edukacyjna w Szkole z Kalinowa-Solek.
Czas: około 60 min.