„KRAJKA W DOMU I W MUZEUM” to tytuł wystawy, na której otwarcie odbyło się w Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej 8 września 2019 r. o godz. 12.30, podczas festynu „Podlaskie Ziołami Pachnące”. Autorką jest Aleksandra Pluta. We wnętrzach zabytkowego dworu można przekonać się, jak wielkie jest bogactwo wzorów i barw tych niewielkich pasków tkaniny, dowiedzieć się do czego służą. więcej
Tkany pas w kulturze Słowian i innych grup etnicznych zamieszkujących południowo-wschodnie wybrzeża Bałtyku pojawił się bardzo dawno, łącząc praktyczne funkcje ze znaczeniem symbolicznym. Po dziś dzień zajmuje ważne miejsce w tradycji białoruskiej, litewskiej, łotewskiej czy estońskiej, jako charakterystyczna część ubioru ludowego, a nawet materialny przejaw identyfikacji narodowej. Krajki w Polsce nie przyjęły tej ostatniej roli, jak również nie stały się dokładnym obiektem badań i analiz etnograficznych, pozostając w cieniu innych, z pozoru bardziej imponujących wyrobów tkackich.
Prezentowane na wystawie pasy pochodzą w zdecydowanej większości z terenów powiatu sokólskiego w województwie podlaskim. W gwarze nazywano je pojasami lub pajasami. Dzięki bogactwu kolorów, technice wykonania i liczbie wyróżniają się wśród krajek z innych części regionu. Właśnie na Sokólszczyźnie, w świadomości mieszkańców przetrwała umiejętność ich tkania, którą udało się odtworzyć dzięki badaniom prowadzonym przez tkaczkę Edytę Wiśniewską, kontynuowanym przez Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej.
Wystawa jest elementem szerzej zakrojonego projektu poświęconego krajce, który dofinansował Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ze środków pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Poprzedziły ją kwerendy w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Muzeum Etnograficznym w Krakowie, Muzeum Etnograficznym w Toruniu oraz badania w terenie. Ekspozycja przedstawia zarówno eksponaty muzealne i dokumenty ze zbiorów Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej, jak też wyniki kwerend w muzeach i badań terenowych.
Termin wernisażu, a także towarzyszących mu warsztatów wykonywania krajek nie był przypadkowy. 8 września zainaugurowaliśmy w województwie podlaskim Europejskie Dni Dziedzictwa, których hasłem jest w tym roku „Polski splot”.
Wystawę można oglądać w najokazalszym z zabytków na terenie skansenu, odnowionym dzięki dofinansowaniu Unii Europejskiej w ramach projektu „Remont dworu z Bobry Wielkiej wraz z zagospodarowaniem wnętrz na terenie Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej”.